ऐतिहासिक भृङ्गेश्वर महादेवको मन्दिरको पुराना दस्तावेज नभटिएन, अनुमानको आधारमा पुरानै ढाँचामा निर्माण हुँदै

हामीले फोटो र चित्र पुरातत्व विभागसँग समन्वय गरेर धेरै ठाँउमा खोज्यो तर भेट्न सकेनौं

ललितखबर
८ कार्तिक । पुराना दस्तावेज नभेटिए पनि ललितपुर सुनाकोठीमा रहेको ऐतिहासिक भृङ्गेश्वर महादेवको मन्दिर अनुमानको आधारमा पुरानो ढाँचामा पुर्ननिर्माण हुने भएको छ ।
मन्दिर पुर्ननिर्माणका लागि डिपिआर बनेको छ भने सहयोग संकलन र शुभारम्भअघि गरिने महायज्ञ प्रारम्भ गरिएको छ ।
२०९० सालको भुकम्पले भत्काएको यस मन्दिर तत्कालीन समय कामचलाउ रुपमा गुम्बुज शैलीमा निर्माण गरेको ललितपुर महानगरका मेयर चिरीबाबु महर्जन बताउछन् । तत्कालीन समयको पेगोडा शैलीको मन्दिरको टुडाल र काठपात मन्दिर परिसरमा राखिएको छ ।

भृङ्गेश्वर मन्दिर पशुपतिनाथ मन्दिरभन्दा पनि पहिले नै निर्माण भएको स्थानीयबासी अनुमान लगाउछन् । मन्दिर गोपाल बंशको पालामा निर्माण भएको दस्तावेजमा उल्येख भएको ललितपुर महानगरका वडाध्यक्ष कृष्णहरि महर्जन बताउछन् ।
वडाध्यक्ष महर्जनका अनुसार पुरानो मन्दिरको टुडाल,काठपातर पातालगायतका सरसामाग्री र अनुमानको आधारमा नयाँ मन्दिर बनाउन लागिएको हो । उनी भन्छन्, ‘ऐतिहासिक मन्दिर परिसरमा विभिन्न ठाँउमा उस्तै मन्दिर नजिकै बनाइएको हुन्छ । यहाँ जगन्नाथको मन्दिर पुरानै ढाचामा बनाइएको छ । यिनै ऐतिहासिक आधार लिएर मन्दिर पुर्ननिर्माण हुन्छ ।’

 

तर पनि सुनाकोठीबाट मात्रै दुई करोडभन्दा धेरै रकम संकलन हुने अनुमान गरिएको छ

वडाध्यक्ष महर्जन मन्दिरको तस्विर र चित्रलगायतका पुराना प्रमाण खोजी गरे पनि नभेटिएको बताउछन् । भन्छन्, ‘हामीले फोटो र चित्र पुरातत्व विभागसँग समन्वय गरेर धेरै ठाँउमा खोज्यो तर भेट्न सकेनौं ।’
भुकम्पले भत्काएको मन्दिरको दुई वटा टुडाल भित्तामा राखिएको छ । पातालगायत काठपातहरु एक स्थानीयको जिम्मामा राखिएको छ ।

वडाध्यक्ष महर्जन चन्दा संकलनका लागि नभई शुभ कार्य प्रारम्भअघि यज्ञ गर्ने परम्परा अनुसार महायज्ञ सुरु गरिएको बताउछन् । भन्छन्, ‘तर पनि सुनाकोठीबाट मात्रै दुई करोडभन्दा धेरै रकम संकलन हुने अनुमान गरिएको छ ।’
पाँच बर्ष अघि स्थानीय र सरोकारवालाहरु पुरातत्व विभागलाई पुरानै ढाचामा मन्दिर पुर्ननिर्माणका लागि अनुरोध गरे पनि बजेट अभावले पुर्ननिर्माण गर्न सम्भव नभएको उत्तर पाएपछि फर्केका थिए ।

 

सप्ताह महायज्ञमार्फत जनसहभागिताको हिसावमा सहयोग रकम संकलन गरिनेछ । छिमेकी नगरपालिकाहरुले पनि सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता आएको छ । सहृदयी, उद्यगी व्यावसायीहरुले पनि पक्कै सहयोग गर्नेछन्

केही बर्षअघि सुनाकोठीका तत्कालीन थकाली अर्जुन महर्जनले २०९० सालको भुकम्पले भत्काएपछि आफूहरुले मन्दिर पुर्ननिर्माण गरिएको अनुभव सुनाएको अध्यक्ष महर्जनले बताए ।
भृङ्गेश्वर महादेव सप्ताह महायज्ञ समितीका अध्यक्ष रामचन्द्र महर्जनका अनुसार भुकम्पले भत्काएपछि जम्मा पारेर राखिएको काठमा विभिन्न बुट्टा, टुडाल र पाताहरुको आधारमा मन्दिरलाई पुरानो शैलीमा बनाउन डिपिआरमा समेटिएको बताउछन् ।
मेयर महर्जन मन्दिर पुर्ननिर्माणका लागि महानगरले नेतृत्व दिने बताए । भने, ‘सप्ताह महायज्ञमार्फत जनसहभागिताको हिसावमा सहयोग रकम संकलन गरिनेछ । छिमेकी नगरपालिकाहरुले पनि सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता आएको छ । सहृदयी, उद्यगी व्यावसायीहरुले पनि पक्कै सहयोग गर्नेछन् ।’
मन्दिरको डिपिआर ललितपुर महानगरले बनाएको हो ।
मन्दिरमा पशुपति नाथ मन्दिरमा जस्तै भट्ट परिवार पुजारी रहने परम्परा रहेको छ । पुस्तौ अघिदेखि सुनाकोठी आएर बसेका भट्ट परिवारका सदस्य रवि भट्ट अहिले मन्दिरको पुजारी छन् ।