काठमाडौंको काँठ बदलिदै (तस्विरहरु)

काठमाडौँ
१६ मंसिर । सहर बजारदेखि बाहिरको गाउँ बस्तीलाई काँठ क्षेत्रको रूपमा चिन्ने गरिन्छ । काँठको रहनसहन केही सहरिया जीवनशैलीजस्तो देखिन्छ त केही ग्रामीण जीवनशैलीजस्तो । सामान्य बोलीचालीको भाषामा काँठ भनेको सहर पनि होइन र गाउँ पनि ।

काठमाडौँ उपत्यकाको कुरो गर्दा यहाँको चक्रपथभन्दा बाहिरको ग्रामीण क्षेत्रलाई काँठ भनिन्छ । यसो हेर्दा सहरिया जनजीवनजस्तो तर ग्रामीण जनजीवनजस्तो पनि देखिने काँठको जनजीवन सदियौँदेखि आफ्नै प्रकारले चल्दै आएको छ । हिजोको परिवेशमा काँठको छुट्टै पहिचान र परिचय थियो ।

काँठको जनजीवनमा आत्मीयता, आफ्नोपन र आदर्श समाज थियो । काठमाडौँ उपत्यकाको चक्रपथ भित्रको स्थानलाई काँठका मानिसहरू सहर भन्ने गर्दथे । आफ्नो घरगाउँबाट काठमाडौँको चक्रपथभित्र जानुपरेमा काँठका मानिसहरू सहर जाने भन्ने सम्बोधन गर्दथे । काँठका मानिसहरू उच्चशिक्षा, स्वास्थ्य, रोजगारी लगायतका सवालमा सहरप्रति निर्भर थिए । काँठका आफ्नै मूल्य, मान्यता र परम्पराका कारण जीवनशैली जीवन्त थियो । तर अहिले बिस्तारै काँठ क्षेत्र काँठको रूपमा रहन सकिरहेको छैन ।