काठमाडौंमा ४५ दिने काष्ठकला तालिमसँगै प्रशिक्षार्थीले सुरु गरे वर्कसप

२३ फागुन ०७८, काठमाडौं । काठमाडौँ महानगरको सम्पदा तथा पर्यटन विभागले सञ्चालन गरेको ४५ दिने काष्ठकला तालिम समापन भएसँगै काष्ठकलाको वर्कशप खोलेका छन् । विभागले नेपाल हस्तकला महासंघको कला तथा शिल्प परिषद्सँगको सहकार्यमा तालिम आयोजना गरेको तालिम समापन कार्यक्रममा प्रशिक्षर्थीहरुले वर्कशप खोलेको जानकारी दिइएको छ ।
तालिम समापन अवसरमा बोल्दै महानगरका मेयर विद्यासुन्दर शाक्यले, तालिम लिएका प्रशिक्षार्थीहरुले समापन हुनु अघि नै काठको वर्कसप खोलेको खवरले आफूलाई सुखद महसुस गराएको बताए । ‘हामीले धेरै तालिम चलायौँ । यसरी तालिम लिएका व्यक्तिहरुले प्रमाण पत्र लिए तर अधिकांशले काम गरेनन् । हाम्रो चाहना भनेको तालिम दिएका व्यक्तिले सिकेको सीपलाई उपयोग गरेर सानै भए पनि उद्यम चलाउन भन्ने हो ।’ मेयर शाक्यले भने, ‘२०७२ सालको भूकम्पले सम्पदा क्षेत्रमा क्षति पु¥याएपछि काष्ठकलामा काम गर्ने कलाकारको ठूलो खाँचो देखियो । त्यस बेला कलाकार पाउन कठिन भयो । कलाकारको त्यो अभाव अझै पनि छ । काठमाडौँमा यसको सम्भावना कहिल्यै सकिँदैन । हामी तपाईँहरुलाई आवश्यक पर्छ भने अर्को चरणको विशेषज्ञ तालिम पनि उपलब्ध गराउन सक्छौँ ।’
४५ दिने रोजगारमुलक आधारभूत तालिम पुस ८ गतेदेखि राष्ट्रिय सभा गृहमा सुरु भएको थियो । समापन अवसरमा प्रशिक्षार्थीहरुले तयार पारेका काष्ठकला प्रदर्शन गरिएको थियो । प्रदर्शनीको महानगरका मेयर विद्यासुन्दर शाक्य, उपमेयर हरिप्रभा खड्गी श्रेष्ठसहित अधिकारीहरुले अवलोकन गरेका थिए ।
कार्यक्रममा प्रशिक्षार्थीहरुलाई प्रमाण पत्र प्रदान गरिएको थियो ।
त्यस क्रममा उपमेयर हरिप्रभा खड्गी श्रेष्ठले, काष्ठकलाजस्तै गरेर धातु, प्रस्तरलगायत अन्य विधामा पनि तालिम चलाउनु पर्ने बताइन् । यस प्रकारका तालिममा महिलाहरुलाई सहभागी हुन उत्साहित गर्नुपर्ने उनको धारणा थियो ।
काष्ठकलामा महानगरको यो दोस्रो संस्करणको तालिम हो । २०७२ सालको भूकम्पपछि पुननिर्माणलाई केन्द्रमा राखेर पहिलो चरणमा तालिम चलाइएको थियो । सम्पदा विभागकी प्रमुख अर्चना शाक्यले, यसलाई विस्तार गर्दै लगिने बताइन् ।
यस प्रकारको कलाकारिता कि पुस्ताबाट हस्तान्तरण हुन्छ । कि कसैलाई गुरु मानेर सिक्ने गरिन्छ । हामीले यी दुवै विधिलाई मिसाएर पाठ्यक्रम नै तयार पारेर तालिम चलाएको भएर बढी प्रभावकारी भयो । तालिम अवधिमा भएका क्रियाकलाप बारे जानकारी गराउँदै उपनिर्देशक श्रृजु प्रधानले, यस पटकको तालिमबाट प्रशिक्षक बन्न सक्ने जनशक्ति उत्पादन भएको बताउनुभयो ।
तालिमका संयोजक प्रदिप शाक्यले, तालिमका उपलब्धीलाई निरन्तरता दिनुपर्ने बताए । त्यस्तै हस्तकला महासंघको कला तथा शिल्पी परिषदका अध्यक्ष राजमान बज्राचार्यले महानगरसँगको सहकार्यमा यसप्रकारका तालिम प्रदान गर्न आफूहरु उत्सुक रहेको बताए ।
काठ र काष्ठकला, काठ छान्ने, यस कलामा प्रयोग गरिने औजार सम्बन्धी आधारभूत ज्ञानबाट तालिम सुरु गरिएको थियो । त्यसपछि औजारमा धार भए नभएको थाहा पाउने, धार लगाउने, फर्मा, ट्े«सिङ् र नक्सालाई कार्वन पेपरबाट काठमा उतार्ने, नक्सा कोर्ने, कोरेको नक्साअनुसार बुट्टा बनाउने, वुट्टा जोडने सीप सिकाइएको थियो ।
तालिममा साधारण पात, पानको पात आकारका बुट्टा (ग्वाह बुट्टा), नाग वा डारी वेरिएको जस्तो देखिने बुट्टा (नागवेली÷सिक्री), पानी तरङ्गे (ल गुजी) बुट्टा काट्न सिकाइएको थियो । त्यसैगरी घङ्गगी खू, पले बुट्टा, लहरे र मलगुली बुट्टा, फूल बुट्टाजस्ता बुट्टाका प्रकारहरु सिकाइएको थियो ।
यसै गरी बुट्टामा खाक्सी लगाउने, तयार पारिएको सामान जोड्ने, पालिस सम्बन्धी ज्ञान र पालिस लगाउने तरिका सिकाइएको थियो ।