मानिखेलको होमस्टेमा पर्यटकको घुइँचो

ललितपुर खबर
१९ असार ०७८, मानिखेल ललितपुर ।

दक्षिण ललितपुरको माहाकाल गाँउपालिका २ स्थित मानिखेल गाँउमा आजकल पर्यटकको घुइचो लाग्छ । केही बर्ष अघिसम्म नयाँ मान्छे देख्न मुस्किल पर्ने यो गाँउमा सिम्बा झरनाको चर्चा चुलिएसँगै पर्यटकको संख्या बढेको स्थानीय बासिन्दा बताउछन् ।
हुन त माहाकाँल गाँउपालिकामा बैतर्णी धाम, कालेश्वर मन्दिर, चनढुंगा, पोकली झरनालगायत आधा दर्जनभन्दा धेरै रमाइला गन्तव्यहरु छन् । तर सिम्बा झरना हेर्नका लागि जेठदेखि माघसम्म सिजनको बेला पर्यटकहरुको घुइचो रहने स्थानीय बुद्धमान बोम्जन बताउँछन् ।
उनी भन्छन,् यो बेला यहाँ आउने आगन्तुकलाई राख्ने ठाँउ हुँदैन । हामी आफन्त र छरछिमेकमा बास बसाउछौं ।’ उनका अनुसार मानिखेलमा लुकेको घर,सिम्बा होमस्टे,हिरामाया दिदीको होमस्टे,सुरेस होमस्टे,बुद्ध होमस्टे सञ्चालनमा छन् । बोम्जनका अनुसार मानिखेलमा यी होमस्टेहरु रहरले अथवा व्यावसायिक सोचले भन्दा पनि आवश्यकत्ताले खुलेका हुन् । सिम्बा होम स्टे हेर्न आउने आगन्तुक फर्कन नसक्ने अवस्थामा यहाँ बस्ने गरेका छन् । धेरै पर्यटकहरु ललितपुरजस्तो सुगम ठाँउमा बस्न पाइन्छ भन्ने सोचेर आउछन् ।
यहाँका होमस्टे सञ्चालकहरुलाई होमस्टेबारे आधारभूत जानकारी समेत छैन । धेरैले होमस्टे भन्नासाथ क्याफे बुझ्ने गरेका छन् । यो पर्यटकीय स्थलमा सम्बन्धित निकायको ध्यान समेत पुगेको छैन ।
१ वर्षदेखि सिम्बा होम स्टे सञ्चालन गरिरहेकी कृष्णकुमारी भोम्जन होमस्टे व्यवस्थित तरिकाले सञ्चालन गर्न स्थानीय सरकारको अनुमती लिन महाँकाल गाँउपालिका पुगेको बताउछिन् । भन्छिन्, ‘गाँउपालिकामा मात्रै दर्ता गरेर हुने रहेनछ । दर्ता गर्न शहरमा जानु पर्ने र मापदण्ड पुरा गरेपछि मात्रै दर्ता हुने भनेर फर्काए ।’
भोम्जनले आगन्तुक बढ्दै गएको देखिपछि टुंगुन खोला छेउ नयाँ घर बनाएको बताउछिन् । भन्छिन्, ‘बनाएको घर बाढीले बगायो । होमस्टेमा कोठा थपेर पाहुना राख्ने योजना अधुर रह्यो ।’ सिजनमा पाहुना राख्ने ठाँउ नहुँदा पाहुना फर्काउनु परेको उनी बताउँछिन् । स्थानीय अनिता मोक्तानले बस्ने ठाँउ नपाउदा पर्यटक स्थानीय प्रतिक्षालय र चौरमा बसेर फर्केको घटना समेत देखेको बताउँछिन् । यहाँका होमस्टे संचालकहरुले सरकारले दिने अनुदान तालिम लगायत सुविधा नपाउदा पाहुनालाई सत्कार गर्न नसकेको स्वीकार गर्छन् ।
होमस्टे संचालक भोम्जनका अनुसार जेठ असारदेखि भदौ असोजसम्म मानिखेल घुम्म आउने पर्यट कहरुको लस्कर हुन्छ । मानिखेलको बजारभरि मोटरसाइकलले भरिन्छन् । ललितपुर नै त हो भनेर मानिखेल पुग्ने काठमाडौंको युवाहरु बाटो टाढा देखेपछि बस्न खोज्ने गरेको बताउछन् ।
मानिखेलबाट २ किलोमिटर माथि गोटिखेल बजारमा होमस्टे सञ्चालन गरेका इश्वर तिमल्सिना सिजनमा सिम्बा झरना हेर्न आउने पर्यटकले आफ्नो होमस्टे भरिने गरेको स्विकार गर्छन् । भन्छन्, ‘सधै हुदैन । शनिबार थेग्नै सकिन्न ।’ पर्यटक बढ्दै गएको देखेपछि तिमल्सिनाले भर्खरै होमस्टे दर्ता गरेर सञ्चालन गरेका छन् ।
गोटिखेल बजारमै संचालित कोप रिर्सोटका व्यवस्थापक श्यामकाजी बस्नेत पछिल्लो तीन बर्षदेखि पर्यटकहरुको रफ्तार बढ्दै गइरहेको बताउछन् । भन्छन्, ‘यहाँ आउने पर्यटक ३ दिनसम्म भुलाएर राख्न सकिन्छ । कालेश्वर,बैर्तर्णीधाम र सिम्बा झरनासँगै यहाँ अनगिन्ती घुम्ने ठाँउ छन् ।’
उनका अनुसार ५० प्रतिशत कोप रिर्सोटमा घुम्न आउने पर्यटकहरु नै बस्छन् । भन्छन्,‘कोरोना माहामारी नहुदो हो त अहिलेसम्म गोटिखेल आसपासको पर्यटन उद्योगले गति लिई सकेको हुन्थ्यो । आफूहरुले पर्यटकहरुलाई गुणस्तरिय सेवा दिने गरेको उनको दावी छ ।
माहाँकाल गाँउपालिकाका वडाध्यक्ष सञ्चमान स्याङ्गतानले पछिल्लो समय यस स्थानको पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि गाँउपालिकाले कार्यक्रम ल्याउन नसकेको स्विकार गर्दै आउँदा बर्षहरुको यस विषयमा ध्यान दिने बताए ।